- Sayfada kullanılan kısaltmalar:
FO: Faiz oranı
- Faiz oranları (FO), ekonominin en temel verileri arasındadır.
FO' larının ekonomiye etkilerini, ekonomik gelişmelerin de FO'larına etkilerini anlamak için öncelikle FO' ları nasıl belirlenir, FO' larının bileşenleri nelerdir sorularının da anlaşılması gerekir.
- Faiz; paranın zaman değeridir, diğer bir ifadeyle paranın kirasıdır.
- Bir bankadan kredi almak istediğinizde, banka kredi faizini belirli kriterlere göre hesaplar.
FO,
kredi almak isteyen kişi ve kurumun geri ödeme kabiliyetine,
kredinin vadesine,
kredinin amacına veya
kredi çekmek istenilen dönemdeki ekonomik koşullara
göre değişiklik gösterir.
Aynı şekilde herhangi bir yatırımdan elde edilecek faiz kazancı da belirli kriterlerin birleşiminden oluşur.
Bu bileşenlerde oluşan değişiklikler faiz oranlarını artı veya eksi yönde etkiler.
- Faiz oranlarının belirlenmesinde kullanılan temel bileşenler:
- Reel risksiz faiz oranı (Real risk free rate of return, r*)
- Beklenen enflasyon oranı (Expected inflation, IP)
- Vade risk primi (Maturity premium, MRP)
- Temerrüt risk primi (Default risk premium, DRP)
- Likidite risk primi (Liquidity premium, LP)
Nominal FO = Reel risksiz FO + Beklenen enflasyon + Vade risk primi + Temerrüt riski + Likidite primi
(r = r* + IP + MRP + DRP + LP)
- Yukarıdaki bileşenler, farklı yatırım araçlarının FO’larını farklı derecelerde etkiler.
Ör: 1 yıl vadeli ABD hazine bonosunun likidite riski yoktur, temerrüt riskinin de olmadığı kabul edilir, kısa vadeli olduğu için vade riski de taşımaz.
ABC AŞ’nin ihraç ettiği 10 yıl vadeli özel sektör tahvilinde vade riski olduğu gibi temerrüt riski de mevcuttur.
KAYNAKLAR
